Tipografija II
- Milena Kaluđerović Tonić
- Jan 9, 2017
- 2 min read
Gutenberg
U prethodnom tekstu smo se upoznali sa nastankom i periodima razvoja pisma i opismenjavanja. Kroz istoriju smo imali razne nosioce pisama: zidovi, glinene pločice, kore drveta, koža, pergament, papirus, papir. Kad se ustalila upotreba pisma i umnožavanja važnih obavještenja u vidu oglasa ili plakata, nastao je problem. Jedno vrijeme se urezivalo ručno u drvenu ploču, pa otiskivalo na papiru kao klasična grafika, i na taj način se umnožavalo.
Knjige su pisane ručno, i to je bio dugotrajan proces, u kojem skoro da nije bilo kopija. Tako su knjige bile dostupne samo crkvi i aristokratiji. To je trajalo sve do perioda renesanse, kada je njemački izumitelj Johanes Gutenberg (1440. godine) došao na ideju da izliva slova u metalu, a kasnije i napravi prvu štamparsku mašinu.
Napravio je tzv. pokretni slog metalna slova koja je ređao u riječi, rečenice i redove, pa cijele strane, što je rezultiralo štampanjem 500 primjeraka za nedjelju dana. Knjige su postale dostupne širokim masama, tako da je došlo do velikog opismenjavanja ljudi. Ovaj pronalazak je jedan od najvećih izuma u novijoj istoriji.
Štamparska tehnika se brzo širila, tako da je 1493. godine osnovana prva štamparija kod južnoslovenskih naroda, na Obodu Crnojevića nadomak Cetinja.
Zato se sa razlogom Gutenberg naziva "ocem tipografije".
Pojam tipografije
Naziv tipografija je za mnoge ljude velika nepoznanica. Tipografija je pojam koji je nastao od grčkih riječi typos - pečat + graphein - pisati, a tumači se na više načina:
kao nauka o slovima
umjetnost korišćenja tipografskih slova
vještina slaganja, izrade, oblikovanja i funkcionalnog korišćenja slova
Glavni cilj tipografije, u stvari, je što efikasniji način ponovnog korišćenja i izrade slova i tipografskog materijala (olovnih i digitalnih slovnih znaka).
Tipografija je jedinstven spoj umjetnosti i tehnike, koju dizajner oblikuje po tipografsko - estetskim pravilima, u kojima nekad i može biti odstupanja (u savremenom grafičkom dizajnu), u svrhu dobrog tehničko - umjetničkog djela.
Tipografija se razvijala paralelno sa tehnologijom, pa tako prati stilove od rukopisa, kaligrafije, preko klasičnih primjera u grafičkoj industriji i dizajnu, do korišćenja slova u web dizajnu, mobilnim aplikacijama, TV produkciji, kao i svim natpisima sa kojima se svakodnevno susretnemo.
Comments